لکه‌های شناور، اشکال کوچکی هستند که در میدان دید فرد شناور هستند. این لکه‌ها ممکن است به صورت نقطه، رشته و یا شکل‌های مانند تار عنکبوت یا حشرات باشد. و با هر بار پلک زدن در جهت‌های مختلف حرکت می‌کند و هر وقت فرد تلاش می‌کند تا به آن‌ها مستقیم نگاه کند از میدان دید او دور می‌شود. این حرکت مداوم گاهی فرد را کلافه و ناراحتی فرد می‌کند به این لک‌های متحرک مگس پران می‌گویند. به طور طبیعی اکثر افراد آن را تجربه کرده‌اند.
علت این عارضه می‌تواند عوامل مختلفی مانند بیماری آب‌سیاه، بالا رفتن سن، آسیب‌های چشمی و یا التهاب چشم باشد. اما تشخیص علت و رفع آن نیاز به معاینه دقیق چشم دارد. شما می‌توانید برای معاینه دقیق و مشاوره با چشم‌پزشک از طریق لینک زیر برای دریافت نوبت اقدام نمایید.
زجاجیه و ارتباط آن با ایجاد مگس پران در چشم
اما قبل از بیان علت ایجاد مگس پران یا جرقه زدن چشم (Eye flash and floater) باید توضیحی مختصر درباره زجاجیه چشم بپردازیم که علت اصلی ایجاد مگس پران در چشم است.
زجاجیه Vitreous humour
زجاجیه ماده‌ای ژله‌ای و بی‌رنگ است که قسمت پشت عدسی چشم تا روی عدسی را پرکرده است. وظیفه آن حفظ ساختمان کروی چشم و روشن نگه‌داشتن مرکز چشم است تا نور بتواند به شبکیه برسد و بینایی شروع شود. ژل و مایع کمک می‌کند تا اکسیژن و مواد مغذی از قسمت جلوی چشم به پشت چشم انتقال پیدا کند. در ابتدای کودکی این ماده ژله آبکی است و با مرور زمان و بالا رفتن سن غلیظ‌تر می‌شود.
علت به وجود آمدن مگس پران
با غلیظ‌تر شدن این ماده رشته‌های کوچک و ظریف در آن به وجود می‌آید که در ابتدا مخصوصاً در جوانی بسیار نازک هستند و اصلاً دیده نمی‌شوند اما با بالا افزایش سن این رشته‌ها ضخیم‌تر در بعضی جاها به هم متصل از قسمت‌هایی از شبکیه جدا می‌شود و به سمت جلو حرکت می‌کند، به این پدیده جداشدگی خلفی زجاجیه یا (posterior vitreous detachment (PVD می‌گویند. همچنین به کششی زجاجیه درهنگام جدا شدن از شبکیه باعث تحریک شبکیه و حس دیدن جرقه یا نورهای فلاش مانند (flash) می‌گردد. اصلی‌ترین عامل این مسئله بالا رفتن سن است اما کسانی سابقه بیماری چشمی مانند آب‌مروارید عفونت و یا التهاب چشمی داشته‌اند و یا مشکلات نزدیک‌بینی دارند احتمال بیشتری دارد که با مشکل مگس پران چشم مواجه شوند.
روش‌های درمان برای مگس پران چشم
این اشکال متحرک در صورت نازک بودن اغلب اختلالی در بینایی افراد ایجاد نمی‌کند و به مرور به آن عادت و حساسیت فرد نصبت به آن کاهش پیدا می‌کند. و نیازی به درمان ندارد اما شما می‌توانید با یک سری درمان‌های خانگی از پیشرفت مگس‌پرانی چشم جلوگیری کنید
درمان‌های خانگی رفع مگس‌پرانی چشم:
-
ماساژ شقیقه‌ها
یک حوله را در آب گرم خیس کنید و آب اضافه آن را بگیرد و بر روی چشم‌های بستهٔ خود بگذارید. سپس و به دنبال آن شقیقه‌های خود را به آرامی ماساژ دهید. این تمرین را به صورت منظم تکرار کنید. باعث کاهش استرس و جلوگیری از بیشتر شدن مگس‌پرانی چشم می‌شود
-
نوشیدن مایعات
آب بیشتری بنوشید تا سموم بدن دفع شود. هنگامی که بدن خالی از سموم می‌شود، احتمال ابتلا به اختلال مگس‌پران کاهش می‌یابد. و همچنین افزایش رطوبت بدن از غلیظ شدن زجاجیه و خشکی چشم جلوگیری می‌کند.
-
تمرینات یا ورزش‌های چشم:
ورزش‌ها چشمی تأثیر خوبی بر روی چشم دارد یکی از مهم‌ترین تمرینات برای کاهش مگس‌پرانی چشم این است که چشمان خود را در جهت مخالف عقربه‌های ساعت بچرخانید.
تمرین دادن چشم‌ها نیز تأثیر مثبتی روی چشم‌ها دارد. یکی از رایج‌ترین تمرینات چشم این است که چشمان خود را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید و بعد این حرکت را در خلاف جهت عقربه‌های ساعت تکرار کنید. این تمرین فقط برای تسکین مگس پران نیست. تمرین دیگر متمرکز کردن چشم روی هر جسم یک جسم را در فاصله دور در نظر بگیرد و به آرامیان را به چشمان خود در فاصله 15 تا 10 سانتی‌متری ن نزدیک کنید. سپس دوباره دور کنید این کار ریلکس و تمرکز چشم می‌شود. همچنین تمرینات گویا نیز در کاهش مگس‌پرانی چشم مؤثر است.
-
تغذیه مناسب
استفاده از مواد سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، امگا 3، محصولات غنی از تورین به کاهش مگس‌پرانی و پیشگیری از آن کمک می‌کند
خوراکی‌های آنتی‌اکسیدانی شامل پرتقال، توت فرنگی، کیوی، سبزیجات دارای برگ سبز روشن، چای سبز، ماهی، جوانه گندم و گردو می‌باشد.
مواد غذایی دارای امگا 3 ماهی، جوانه گندم و گردو می‌توان نام برد.
در گوشت و مواد غذایی دریایی مانند میگو و صدف اسکالوپ تورین پیدا می‌شود
مصرف عسل به خاطر خواص ضدالتهابی و ضد میکروبی در درمان زخم‌ها و التهاب بسیار مؤثر است. علاوه بر آن در به بهبود مگس‌پرانی چشم مؤثر است همچنین باعث کاهش مشکلات دیگر چشمی مانند نزدیک‌بینی و دوربینی، عفونت‌های چشم، آب‌سیاه، خشکی چشم، درد چشم کمک بسیاری می‌کند.
-
استراحت
استراحت کافی و کم کردن استفاده از کامپیوتر و تلویزیون گوشی همراه می‌تواند به کاهش مگس پران چشم کمک کند.
درمان‌های پزشکی رفع مگس‌پرانی چشم:
اما در صورت حاد شدن این مسئله به دو صورت دارویی و غیر دارویی برای درمان انجام می‌شود.
-
تجویز قطره‌های چشمی
تجویز قطره مانند متیل سولفونیل متان (MSM) یک ماده طبیعی و آلی سولفوردار است که به کاهش التهاب و درد و تولید کلاژن کمک می‌کند و یا با قطره‌های گشادکننده مردمک برای بهبود دید شما استفاده می‌کند.
-
عمل لیزر یاگ :
لیزر یاگ برای انهدام کدورت‌های زجاجیه عملی سرپایی و مؤثر است که با استفاده از لیزر نانو پالس، رشته‌ها و کدورت‌های زجاجیه منهدم می‌شود
-
جراحی ویترکتومی
یکی از جراحی‌هایی است که برای درمان اختلالات شبکیه و زجاجیه از جمله درمان مگس پران چشم استفاده می‌شود.
در این جراحی، همه یا بخشی از زجاجیه چشم به منظور از بین بردن کدورت زجاجیه برداشته می‌شود. و گاز طبی مخصوص در جای آن قرار تزریق می‌کنند.در ویترکتومی، خون و باقی‌مانده‌های حاصل از عفون ایجاد شده که باعث عدم تمرکز پیام‌های عصبی بر روی شبکیه است، خارج می شود
پزشکان معمولاً به عنوان آخرین شیوه در مواردی که مگس پران دید را به شدت مختل کرده باشد، به این جراحی متوسل می‌شوند. این جراحی مؤثر است، اما خطراتی مانند احتمال دچار شدن به کاتاراکت یا آب‌مروارید (کدر شدن عدسی) و جدا شدن شبکیه وجود دارد.
علائم هشدار دهنده در مگس‌پرانی و جرقه زدن چشم
بهترین راه مقابله نادیده گرفتن مگس‌پرانی‌های سطحی اما باید مراقب موارد جدید نیز باشید. در صورتی که شما پس از مدتی متوجه افزایش اندازه و تعداد مگس‌پرانی‌ها شوید و یا دید شما را این مگس‌پرانی‌ها مختل شود حتماً باید به پزشکتان اطلاع دهید. دیدن جرقه یا نور فلاش به احتمال خطر پارگی شبکیه را در پی دارد باید حتماً چشم باید توسط متخصص معاینه گردد.
در پایان:
مگس‌پرانی چشم و یا جرقه در میدان به صورت مدام دید به خصوص اگر بالای 45 سال هستید حتماً باید به چشم‌پزشک مراجعه نمایید. معاینه چشم با دستگاه‌های تخصصی به پزشک کمک می‌کند علاوه بر اینکه علت ایجاد این عارضه را متوجه شود. در انتخاب روش درمان نیز مؤثر است.
دکتر حیدری دارای تخصص چشم‌پزشکی در اصفهان و شهرکرد به صورت مستمر بیماران چشمی را درمان می‌کنند شما می‌توانید با مراجعه به مطب یا از طریق لینک زیر برای دریافت نوبت و راه‌های ارتباط با ایشان اطلاع حاصل نمایید. میدراكس
منابع مقاله
- مجله پزشک آنلاین
- مجله semanticscholar
- سایت خبر آنلاین
- سایت ویکی پدیا