امروزه استفاده از وسایل الکترونیکی و ارتباط جمعی جز جدایی‌ناپذیری از زندگی بشر شده است این وسایل علاوه بر سر و سامان دادن بسیاری از کارهای روزمره، بخش زیادی از اوقات فراغت ما را نیز پر می‌کند. گوشی‌های هوشمند علاوه بر فواید زیادی که برای بشریت داشتند مضرات و صدماتی را نیز در پی دارد. از جمله این مضرات اعتیاد و وابستگی بیش‌ازحد به آن، اتلاف وقت، حواس‌پرتی، اختلال خواب را می‌توان نام برد. اما صدمات این وسایل به همین موارد خلاصه نمی‌شود و مشکلاتی در مسائل بینانی برای انسان به وجود می‌آورده که به سندرم بینایی رایانه نام‌گذاری شده است.
دکتر مصطفی حیدری یکی از بهترین متخصص حوزه چشم‌پزشکی در شهرکرد و اصفهان است شما می‌توانید برای معاینه و دریافت مشاوره در مشکلات بینایی خود از طریق تماس با مطب یا لینک زیر اقدام نمایید.
سندرم بینایی رایانه (CVS) چیست؟
سندرم بینایی رایانه یا CVS (Computer Vision Syndrome) یک مجموعه از علائم و نشانه‌هایی است که در افرادی که برای مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند، رخ می‌دهد. کار طولانی مدت با رایانه، استفاده بیش از حد از گوشی‌های هوشمند و تبلت موجب آسیب و خستگی چشم می‌شود و نتیجه آن التهاب و سوزش چشم، حساسیت چشم به نور، سردرد، گرفتگی عضلات، گردن درد و کمر درد است. مجموعه این مشکلات را سندروم بینایی ناشی از رایانه می‌نامند. سندرم بینایی رایانه خود می‌تواند مشکلات مانند پیرچشمی زودهنگام را به وجود آورد.
مضرات استفاده طولانی مدت از رایانه، گوشی تبلت برای چشم
استفاده طولانی مدت از وسایل ارتباط جمعی می‌تواند آسیب‌های را به چشم وارد می‌کند که شامل موارد زیر است.
خشکی چشم
در حین تماشای صفحه نمایش گوشی یا رایانه، به دلیل تمرکز بر یک نقطه در تصویر، میزان پلک زدن کاهش می‌یابد و این مسئله منجر به خشکی سطح چشم می‌شود.
خستگی چشم
نگاه کردن به تلفن همراه یا رایانه بدون پلک زدن و استراحت باعث فعالیت بیش از حد ماهیچه‌های چشم و در نتیجه خستگی چشم می‌شود. خستگی‌های طولانی مدت خود عوارضی مانند حساسیت چشم به نور، کاهش دید، پیرچشمی و … را به همراه دارد
تاری دید
یکی دیگر از عوارض استفاده بیش از حد از وسایل ارتباط جمعی است به طوری که فرد احساس می‌کند فیلتری مقابل چشمانش قرار دارد و قادر به تمرکز بر کلمات و دیدن جزئیات دقیق اشیاء نیست. تاری دید با علائم متعدی مانند سردرد، حساسیت به نور، قرمزی و تحریک چشم همراه است.
نزدیک‌بینی
زمانی اتفاق می‌افتد که فرد قادر به تشخیص نوشته‌ها و علامت‌ها را فاصله دور نیست. به وجود آمدن این عارضه بعد از 40 سالگی چندان دور از انتظار نیست چون به مرور زمان و بالا رفتن سن چشم از سن 40 تا 50 سالگی دچار کاهش دید می‌شود. اما این روزها به علت استفاده بیش از حد از وسایل دیجیتالی مسئله نزدیک‌بینی نسبت به سابق رواج بیشتری پیدا کرده است.
حساسیت به نور
تابش نوری که از صفحه نمایش منعکس می‌شود می‌تواند باعث حساسیت به نور شود. عدم توانایی چشم در تحمل تماس با پرتوهای نور و سوزش و درد همراه آن است این حساسیت می‌تواند شدت‌های مختلفی داشته باشد، از حساسیت جزئی به نور گرفته تا ناراحتی‌های شدید چشمی
کاهش دید
استفاده طولانی مدت از رایانه، گوشی و تبلت می‌تواند باعث کاهش دید شود. گاهی اوقات اتفاق می‌افتد که به محض برگرداند سر از روی گوشی یا رایانه دچار تاری دید شوید و در آن تصاویر اطراف با کیفیت کمتری رؤیت می‌کنید و یا در هاله‌ی از ابر می‌بینید این عارضه معمولاً موقتی است. اما عدم اصلاح سبک زندگی شما باعث طولانی‌تر شدن آن و آسیب جدی به چشم می‌شود.
برای مقابله با سندرم بینایی رایانه (CVS) چه کنیم
استفاده از تلفن همراه و رایانه برای مدت طولانی می‌تواند باعث خستگی و فشار چشم شود، اما راه‌های ساده‌ای برای محافظت از چشم‌ها در هنگام استفاده از تلفن همراه وجود دارد. که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم
-
استفاده از محافظ صفحهٔ ضد بازتاب
امروزه اکثر گوشی‌های هوشمند دارای صفحه نمایش ضد انعکاس هستند، اما اگر گوشی یا رایانه شما این ویژگی را ندارد، می‌توانید محافظ صفحه‌ای بخرید که تابش خیره‌کننده را کاهش می‌دهد. این محافظ‌ها گران نیستند و می‌توانند فشار چشم را به میزان قابل‌توجه کاهش دهند.
-
تنظیم روشنایی، کنتراست و اندازه حروف به صورت هوشمند و مطابق با وضعیت چشم
انتخاب اندازه فونت و نور مناسب تا حدود زیادی فشار به چشم را کاهش می‌دهد می‌توانید از تنظیماتی استفاده کنید که این ویژگی‌ها را به طور خودکار بر اساس شرایط نور تنظیم شود. همچنین تنظیم نور صفحه نمایش به‌گونه‌ای که نه خیلی تیره باشد و نه خیلی روشن، می‌تواند به جلوگیری از خستگی چشم کمک کند.
-
نگاه نکردن به صفحه گوشی در محیط کم نور و تاریک
بهتر است در تاریکی یا در شرایط کم نور به صفحه نمایش گوشی خود نگاه نکنید. با این حال، اگر نیاز به خواندن در تاریکی دارید، می‌توانید از ویژگی «حالت تاریک» که در بسیاری از برنامه‌های خواندن موجود است استفاده کنید.
-
تمیز نگه‌داشتن صفحه نمایش گوشی و رایانه
کثیفی و لک روی صفحه نمایش تلفن شما می‌تواند باعث خستگی و خستگی چشم شود. مهم است که صفحه‌نمایش خود را به طور منظم با یک پارچه نرم تمیز کنید
-
استراحت کافی
شما می‌توانید با استفاده از قانون 20-20-20 زمان استراحت چشمان خود را هنگام کار با رایانه یا استفاده از گوشی تنظیم کنید. به این صورت که هر 20 دقیقه یک‌بار 20 ثانیه به شیء در فاصله 20 فوتی نگاه کنید این قانون به چشمان شما فرصتی برای تمرکز مجدد می‌دهد. همچنین هر 2 ساعت استفاده مداوم از گوشی یا رایانه 15 دقیقه به چشمان خود استراحت دهید.
-
فاصله مناسب را حفظ کنید
نزدیک نگه‌داشتن گوشی به چشمانتان می‌تواند باعث خستگی چشم شود. بهتر است گوشی خود را در فاصله 40 تا 45 سانتی‌متری از چشمان خود نگه‌دارید. همچنین برای استفاده از مانیتور آن را قرار در فاصله 50 تا 70 سانتیمتر از چشم و 15 تا 20 درجه پایین‌تر از سطح چشم قرار دهید.
-
استفاده از قطره‌های چشمی
استفاده از قطره‌های چشمی می‌تواند به جلوگیری از خشکی چشم کمک کند. این قطره‌ها را شما بدون نسخه می‌توانید از داروخانه تهیه نمایید.
-
ماساژ و ورزش چشم
ورزش چشم و ماساژ چشم دو روش مختلف برای حفظ سلامتی چشم‌ها هستند. ورزش چشم‌ها می‌تواند به حفظ سلامتی و کاهش خستگی چشم کمک کند، اما نمی‌تواند مشکلات بینایی را بهبود ببخشد. تمرینات یوگا و تمرینات تقویت عضلات چشم می‌توانند به حفظ سلامتی عضلات چشم و آرام کردن آن‌ها کمک می‌کند.
ماساژ چشم نیز به تحریک جریان خون در نواحی مورد نظر کمک می‌کند تا خستگی و فشار چشم کاهش پیدا کند. علاوه بر آن به برطرف شدن سردرد و استرس نیز کمک می‌کند.
در کل، ورزش چشم و ماساژ چشم هر دو می‌توانند به حفظ سلامتی چشم کمک کنند، اما برای بهبود مشکلات بینایی، بهتر است به پزشک مراجعه کرد.
-
استفاده از پلک‌زنی
در موقع استفاده از وسایل مانند تبلت و رایانه بهتر است توجه بیشتری به پلک زدن داشته باشید و از خیره شدن طولانی به صفحه خودداری کنید عمل پلک زدن از این جهت برای چشم ضروری است که باعث پخش شدن اشک در چشم و عبور هوا از روی چشم می‌شود و به نوعی چشم را تمیز می‌کند. حفظ رطوبت و مخاط در چشم‌ها به جلوگیری از خشک شدن آن کمک می‌کند.
-
معاینه توسط چشم‌پزشک
معاینه چشم توسط چشم‌پزشک برای حفظ سلامت چشم و تشخیص بیماری‌های چشمی بسیار مهم است. هر فرد باید از سنین کودکی تا بزرگ‌سالی در طی فاصله زمانی مشخص به چشم پزشک مراجعه کند. چشم‌پزشک به شما کمک می‌کند تا از سلامت وضعیت چشمان خود مطلع شوید و در صورت بروز مشکل از روند پیشرفت آن جلوگیری و با استفاده از روش‌های مختلف درمانی به بازگرداندن سلامتی آن کمک کند.
در پایان
به طور کلی، برای جلوگیری از سندرم بینایی رایانه، باید به تنظیمات صفحه‌نمایش، فاصله بین چشم و صفحه‌نمایش، نور محیط، استفاده از عینک مناسب و استفاده از نرم‌افزارهای محافظ چشم توجه کرد. همچنین، باید به دوره‌های استراحت چشم و پلک‌زنی منظم توجه کرد. به صورت دوره با مراجعه به چشم پزشک که لازم به توجه است دکتر مصطفی حیدری یکی از بهترین متخصصین چشم پزشکی است. وضعیت چشمان خود را بررسی کنید. شما می‌توانید برای دریافت نوبت به لینک زیر و یا از طریق صفحه اطلاعات تماس اقدام نمایید.
منابع:
1- سایت پایگاه اطلاعات جهاد دانشگاهی
2- سایت چطور
3- مقالات سایت semanticscholar